Historia Szpitala w Czeladzi
Fundatorem szpitala wbrew powszechnemu mniemaniu nie było Towarzystwo „Saturn” a Książe Hugo zu Hohenlohe-Oehringen, niemiecki przemysłowiec, który nabywszy majątek w Czeladzi sporo w niego inwestował. Dotychczasowe inwestycje, takie jak ambulatorium z podręcznym szpitalikiem i barak choleryczny, okazały się niewystarczające i zmusiły właściciela do budowy nowoczesnego szpitala. Według kroniki parafii czeladzkiej budowę szpitala rozpoczęto w roku 1896. Uroczystego otwarcia dokonano 6 kwietnia 1899 roku. Powstały w tym okresie budynek to obecna siedziba dwóch oddziałów psychiatrycznych przy ulicy Szpitalnej 5. Szpital liczył 30 łóżek, składał się z 7 sal przeznaczonych dla chorych, których objętość wynosiła 863,44 m3.

Szpital świadczył następujące usługi:
hospitalizacje w oddziałach:
wewnętrznym, chirurgicznym oraz zakaźnym
(liczba wykonanych osobodni – 2 828)
porady ambulatoryjne:
wewnętrzne – 14589
chirurgiczne – 7 892
akuszeryjne – 1 950
Według kroniki parafii czeladzkiej budowę szpitala rozpoczęto w roku 1896. Uroczystego otwarcia dokonano 6 kwietnia 1899 roku. Powstały w tym okresie budynek to obecna siedziba dwóch oddziałów psychiatrycznych przy ulicy Szpitalnej 5. Szpital liczył 30 łóżek, składał się z 7 sal przeznaczonych dla chorych, których objętość wynosiła 863,44 m3.
Zatrudniony personel składał się z 2 lekarzy, w tym stanowisko lekarza naczelnego zajmował dr Zbigniew Paderewski, 2 felczerów, 1 akuszerki, 1 intendentki, 2 posługaczy, 1 posługaczki, 1 praczki i 1 kucharki. W połowie kwietnia 1902 przyjęto 3 siostry miłosierdzia, a 25 maja 1904 dołączyła jeszcze jedna. Siostry przejęły obowiązki: intendentki, opieki nad apteką i nadzoru nad personelem niższym. W dniu 1 kwietnia 1899 książę Hohenhole sprzedał częściowo swój majątek, w tym szpital, Consortium „Saturn”, które to po dokonaniu tej transakcji utworzyło spółkę akcyjną „Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe Saturn”. W latach 1901-1905 ruch chorych w szpitalu i ambulatorium przedstawiał się następująco:
Rok | Liczba leczonych |
Dni szpitalnych |
Leczonych ambulatoryjnie |
Liczba zgonów |
Ilość porad ambulatoryjnych |
---|---|---|---|---|---|
1901/02 | 394 | 7086 | 6179 | 16 | 26258 |
1902/03 | 390 | 6850 | 5560 | 10 | 22652 |
1903/04 | 390 | 2685 | 6874 | 10 | 30435 |
1904/05 | 426 | 9935 | 7546 | 23 | 28140 |
Historia Szpitala w Będzinie

Szpital w Będzinie istnieje od lat siedemdziesiątych XIX stulecia. Prawdopodobnie powstał w 1872 roku, inne źródła podają 1876 rok jako Lazaret Miejski Górniczy, służący górnikom oraz społeczności Będzina. Na podstawie zachowanej fotografii z 1913 roku można przyjąć, że do 1914 roku działał on pod nazwą: Szpital Aleksandryjski (Aleksandrowskaja Bolnica).
W szpitalu, w głównym budynku przy ulicy Małachowskiego (obecnie mieści przychodnię i laboratorium szpitalne) mieścił się oddział chirurgiczny i kilka sal zajmował oddział ginekologiczno – położniczy do 1946 roku. W głębi posesji za oddziałem chirurgicznym był wolno stojący pawilon – murowany budynek parterowy z wysokim poddaszem, gdzie mieścił się oddział chorób wewnętrznych około 30 łóżkowy. W czasie Powstań Śląskich, wojny i po kapitulacji hitlerowskiej pawilon ten stawał się oddziałem wewnętrzno – zakaźnym, ponieważ szerzyły się choroby zakaźne (tyfus). Była to przystań dla rannych, chorych i wycieńczonych pacjentów wracających z obozów jenieckich i wojennej tułaczki. W wydanym w 1928 roku przewodniku po Wystawie Miast Polskich dowiadujemy się o istnieniu na terenie miasta Szpitala Skórno – Wenerologicznego pod wezwaniem Św. Łazarza mieszczącego się przy ulicy Kościuszki 41. W roku 1980 szpital zaprzestał swą działalności. Z powodu zaawansowanych szkód górniczych został wyburzony.
W 1942 roku po utworzeniu getta, okupant przejął pożydowski budynek przy ul. Potockiego 2, w którym zorganizował oddział zakaźny z niemieckim personelem, dla niemieckich żołnierzy. Oddział funkcjonował do połowy stycznia 1945 roku. Po wyzwoleniu początkowo był to oddział zakaźny, a w miarę zmniejszania się zachorowań, a zwłaszcza zapotrzebowania na łóżka internistyczne stawał się oddziałem wewnętrznym. Przeniesiono tu również pacjentów z pawilonu. W 1967 roku oddano do użytku pawilon ginekologiczno-położniczy spełniający swoją rolę do chwili obecnej.
Ostatnim przekazanym do użytkowania pawilonem szpitalnym był obiekt internistyczno – chirurgiczny. W roku 1976 przejął oddział chirurgiczny z budynku przy ulicy Małachowskiego 12 oraz oddział internistyczny z budynku przy ulicy Potockiego 2. W opuszczonych pomieszczeniach oddziału chirurgicznego utworzono Zespół Specjalistycznych Przychodni Przyszpitalnych. W 1945 roku rozpoczął działalność Szpital Dziecięcy, którego oddziały wraz z poradniami w 2004 roku zostały przeniesione do Czeladzi.